به گزارش خبرنگار گروه اجتماعی پایگاه خبری تحلیلی «کردتودی»، روند کاهشی نزولات آسمانی در کنار گرمای کم‌سابقه، وضعیت آبی بسیاری از مناطق کشور، به‌ویژه دشت لیلاخ را به نقطه هشدار رسانده بود و این روزها در گفتگو با هر شهروند، کشاورز یا مسئول محلی تنها یک جمله شنیده می‌شود: «آب در حال تمام شدن است و باید کاری کرد.»

مسئولان حوزه آبفا نیز می‌دانند که نجات منابع آبی، فقط یک دستور اداری نیست؛ بلکه موضوعی است که به مشارکت همگانی و تغییر فرهنگ مصرف نیاز دارد.

 امید عزتی، مسئول شبکه و اتفاقات آبفا شهرستان دهگلان، در گفتگو با خبرنگار کردتودی با تأکید بر نقش پررنگ نهادهای دولتی در مدیریت مصرف گفت: مصرف درست و بهینه باید از مسئولان آغاز شود. صرفه‌جویی یک شعار نیست، یک تعهد جمعی برای حفظ منابع و حمایت از نسل‌های آینده است.

وی با اشاره به شرایط اقلیمی کشور، مردم، کشاورزان و حتی ادارات را به پیوستن به پویش ملی صرفه‌جویی دعوت کرد و افزود: امروز بیش از همیشه نیازمند یک حرکت همگانی برای حفاظت از منابع هستیم. اگر الگوی مصرف اصلاح نشود، بحران آب تنها یک تهدید محیط زیستی نخواهد بود، بلکه حیات اقتصادی و اجتماعی منطقه را نیز زیر و رو خواهد کرد.

اما در سوی دیگر ماجرا، کشاورزانی ایستاده‌اند که سال‌های سال زمین را شخم زده و از چاه‌ها و قنات‌های منطقه آب برداشت کرده‌اند آنها خطر را نه در گزارش‌های رسمی، بلکه در چهره خشکیده زمین دیده‌اند

 رحمت میرکی، کشاورز باسابقه ساکن سعیدآباد دهگلان، از وضعیت موجود با تلخی سخن می‌گوید: آب، نعمتی الهی و عمومی است و هیچ‌کس حتی اگرهزینه‌اش را پرداخت کرده باشد حق اسراف ندارد و متأسفانه بی‌مدیریتی و نبود نظارت باعث شده بخشی از منابع ما هدر برود و کسی هم پاسخگو نباشد.

میرکی با بیان اینکه برخی کشاورزان برای تأمین آب زمین‌های خود به سمت حفر چاه‌های غیرمجاز رفته‌اند، ادامه داد: وقتی نظارتی نباشد، برخی افراد از طریق رابطه و روش‌های غیرقانونی چاه حفر می‌کنند و بی‌محابا از منابع آب استفاده می‌کنند و این کار نه فقط تخلف است، بلکه خیانت به نسل‌های آینده محسوب می‌شود. ما کشاورزان می‌دانیم که اگر همین روند ادامه پیدا کند، ده سال آینده شاید در دشت لیلاخ اثری از آب نباشد.

وی باور دارد که کردستان از ذخایر آبی خوبی برخوردار بوده، اما نبود مدیریت کارآمد باعث شده بخش زیادی از این سرمایه طبیعی از دست برود.

سخنی که این روزها نه فقط از کشاورزان، بلکه از زبان کارشناسان و شهروندان نیز شنیده می‌شود و مسئله این است که بارش‌های اندک تنها بخشی از مشکل است؛ سهم بزرگ‌تر بحران، به شیوه مصرف و بی‌توجهی به اصول مدیریت آب مربوط می‌شود.

بحران آب، موضوعی تک‌بعدی نیست؛ دامنه آن از کشاورزی تا زندگی شهری، از اقتصاد تا سلامت، از امنیت غذایی تا ثبات اجتماعی امتداد دارد و آنچه امروز در لیلاخ رخ می‌دهد، نمونه‌ای کوچک از یک چالش ملی است؛ چالشی که اگر با درک مشترک و مشارکت جمعی همراه نشود، دامنه آن گسترده‌تر خواهد شد.

کارشناسان محیط زیست سال‌هاست هشدار می‌دهند که ایران به سمت تنش آبی شدید پیش می‌رود. دشت‌های کشور یکی پس از دیگری «فرونشست» را تجربه می‌کنند، چاه‌های آب به عمق‌های بیشتر نفوذ کرده و سفره‌های زیرزمینی در حال تهی شدن هستند و در چنین شرایطی، مردم مناطق کشاورزی همچون لیلاخ، نخستین گروه‌هایی هستند که اثرات بحران را با تمام وجود لمس می‌کنند.

اما در کنار همه این دغدغه‌ها، امید همچنان در نگاه مردم منطقه دیده می‌شود.

 بسیاری از شهروندان، گروه‌های مردمی، و حتی جوانان روستاها با ابتکارهای کوچک و بزرگ، در تلاشند فرهنگ مصرف آب را تغییر دهند؛ از نصب تجهیزات کاهنده مصرف گرفته تا آموزش روش‌های آبیاری نوین و جلوگیری از هدررفت و این اقدامات گرچه در ابتدا کوچک به نظر می‌رسند، اما در مجموع می‌توانند مسیر عبور از بحران را هموارتر کنند.

در این میان، نقش مسئولان پررنگ‌تر از همیشه است. مردم انتظار دارند سیاست‌های روشن، نظارت‌های دقیق و برنامه‌ریزی علمی برای مدیریت آب در دستور کار قرار گیرد. وضعیتی که امروز در لیلاخ وجود دارد، حاصل سال‌ها بی‌توجهی به هشدارهاست و اگر قرار باشد آینده تغییر کند، نخست باید نگاه مدیریتی و رویکرد مصرف اصلاح شود.

بحران آب در لیلاخ تنها یک هشدار برای یک منطقه نیست؛ صدایی است که از دل زمین برمی‌خیزد و خطاب به تمام مردم ایران پیام می‌دهد: اگر امروز در مصرف آب تجدیدنظر نکنیم، فردایی وجود ندارد که برای آن برنامه‌ریزی کنیم.

در پایان باید گفت صرفه‌جویی در مصرف آب، وظیفه‌ای فراتر از یک تکلیف ملی است؛ نمادی از بلوغ اجتماعی، آینده‌نگری و مسئولیت‌پذیری نسل امروز در برابر آیندگان. امید آن می‌رود با شکل‌گیری یک حرکت ملی و با همراهی مردم، کشاورزان و مسئولان، بتوان الگوی صحیح مصرف را نهادینه کرد و از این سرمایه حیاتی برای سال‌های آینده پاسداری نمود.

انتهای خبر/