به گزارش خبرنگار گروه اجتماعی پایگاه خبری تحلیلی «کردتودی»، این قبرستان که آخرین قبر مربوط به سال ۱۳۸۹ را در خود جای‌داده است، بر اساس قانون باید پس از ۳۵ سال از آخرین مدفون به فضای سبز تبدیل شود، بنابراین از لحاظ زمانی، هرچند نسبتاً جوان است، اما به‌عنوان یک مکان تاریخی و فرهنگی، نیازمند مدیریت دقیق و حفاظت منظم است.

وضعیت قبرستان و ضرورت مدیریت

امروزه این قبرستان به دلیل عدم پیگیری و نظافت، به یک مکانی تاریخی و فرهنگی که به طور غیرقابل‌پذیرشی نابسامان تبدیل شده است، علف‌های هرز، کنونی مورچه‌ها، زباله‌ای که حیوانات وحشی آن را در کنار قبرها دریده‌اند و سایر ضایعاتی که پراکنده، نشان از کمبود مدیریت و عدم توجه به ارزش‌های فرهنگی و تاریخی این مکان هستند، این وضعیت نه‌تنها از لحاظ ظاهری نابسامان است، بلکه ابعاد معنوی و حقوقی‌اش نیز به خطر انداخته شده است.

نقش قبرستان‌های قدیمی در فرهنگ و تاریخ

قبرستان‌ها به‌ویژه آنهایی که به دوره‌های قدیمی تاریخ بازمی‌گردند، نقشی عمیق در حفظ ارزش‌های فرهنگی و تاریخی دارند، این مکان‌ها به‌عنوان شاهدان زمان‌های گذشته عمل می‌کنند و برای جامعه یکی از مهم‌ترین منابع برای آشنایی با تاریخ و فرهنگ محلی هستند.

قبرستان قدیمی بیجار، باوجود عمر نسبتاً کوتاه «آخرین قبر به سال ۱۳۸۹ تعلق دارد»، اهمیت خاصی دارد، زیرا به‌عنوان یکی از نقاط تاریخی و فرهنگی شهرستان، می‌تواند نقشی مهم در حفظ و احیای ارزش‌های فرهنگی این منطقه ایفا کند.

ضرورت مدیریت و حفاظت

این قبرستان نباید به این وضعیت نابسامان رها شود، مدیریت و حفاظت از این مکان، از لحاظ حقوقی و فرهنگی، مسئولیت مستقیم شهرداری است و این مسئولیت شامل، حفاظت از سنگ‌های تاریخی که در نوع خود و قدمت آن کم‌نظیر هستند، سنگ‌های قبرستان، به‌عنوان شاهدان زمان‌های گذشته، ارزش بالایی دارند، حفاظت از این سنگ‌ها از لحاظ تاریخی و فرهنگی ضروری است.

نظافت و مرمت

نظافت دائمی و مرمت منظم این مکان، از لحاظ حفظ ارزش‌های فرهنگی و تاریخی، امری ضروری است، علف‌های هرز و زباله‌ها باید به‌صورت منظم حذف شوند.

طبق قوانین موجود، مدیریت و حفاظت از مکان‌های تاریخی و فرهنگی، مسئولیت مستقیم مقامات مرتبط است، عدم پیگیری این مسئولیت‌ها موجب می‌شود که ارزش‌های فرهنگی و تاریخی این مکان از دست رفت.

راهکارهای مناسب برای بازسازی و حفاظت

برای بازیابی ارزش‌های فرهنگی و تاریخی این قبرستان، نیاز به اقداماتی جدی و مستدام وجود دارد، اجرای برنامه‌های نظافت دائمی، شهرداری باید برنامه‌های منظمی برای نظافت و حفاظت از این مکان طراحی کند، این برنامه‌ها باید شامل واپایش علف‌ها، حذف زباله‌ها و مرمت سنگ‌های تاریخی باشد.

شهرداری باید ضمن برنامه‌ریزی برای نظافت منظم این قبرستان، با احداث دیوار یا حفاظ فلزی حفاظت از این مکان را تقویت بخشد که می‌تواند به‌عنوان یک راهکار مؤثر عمل کند، وقتی از ورود حیوانات وحشی به این مکان جلوگیری شود می‌توان نظافت بیشتری را مشاهده کرد.

اعلام مکان به‌عنوان میراث‌فرهنگی

این مکان باید به‌عنوان یکی از میراث‌های فرهنگی شهرستان شناخته شود و از طریق اعلام آن به‌عنوان یک مکان تاریخی، حمایت‌های لازم از سوی مؤسسات فرهنگی و دولتی را دریافت کند.

اجرای پروژه‌هایی برای تبدیل این قبرستان به یک مکان فرهنگی و تربیتی، مانند ایجاد موزه‌های کوچک یا نمایشگاه‌های تاریخی در اطراف آن، می‌تواند ارزش آن را افزایش دهد، زیرا این مکان در جواز مزار شهدای هشت سال دفاع مقدس و شهدای جنگ تحمیلی دوم است.

گلزار شهدای شهرستان بیجار می‌تواند کانون فرهنگی و اجتماعی در این نقطه باشد و فضاسازی‌های بعدی در طرح توسعه و تغییر کاربری آینده باید از هم اکنون برنامه‌ریزی و آرام‌آرام اقدام شود.