به گزارش خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی «کردتودی»، آنچه شهرها را به یادگاری ارزشمند تبدیل می‌کند، تنها ساختمان‌ها و خیابان‌هایشان نیست، بلکه مدیریت شهری هوشمندانه، مشارکت مردمی و حفظ محیط‌زیست نیز از عناصر کلیدی در این فرایند به شمار می‌روند، اما متأسفانه در بسیاری از نقاط دنیا، از جمله در برخی شهرهای ایران، شاهدیم که این اصول کلیدی نادیده گرفته می‌شوند و نتیجه‌اش این است که شهرها به‌جای آنکه به فضایی پر از زیبایی و آرامش تبدیل شوند، به مکان‌هایی با مشکلات انباشته و تصاویری ناخوشایند مبدل می‌شوند.

یکی از این داستان‌های تلخ و اسفناک، در شهر بیجار است که در شمال غربی ایران واقع شده رخ‌داده است، این شهر کوچک و باستانی که در دامنه‌های زیبا و سرسبز کوهستانی قرار دارد، به دلیل موقعیت جغرافیایی و مناظر طبیعی خیره‌کننده‌اش، همواره یکی از مقاصد گردشگری مهم در استان کردستان به شمار می‌رود.

اما امروزه بخشی از این شهر که به‌نوعی «بام شهر» نامیده می‌شود، به‌جای آنکه به مکانی برای غرور و افتخار شهروندان تبدیل شود، به یکی از نمونه‌های بارز سهل‌انگاری و بی‌توجهی شهرداری و مردم بدل شده است.

در این منطقه که در حاشیه مسکونی شهر نیز قرار دارد، یک تابلو نصب شده است که روی آن نوشته شده «از ریختن نخاله و ضایعات در این محل خودداری کنید»، اما بااین‌حال، دقیقاً خلاف این دستورالعمل عمل شده و این محل به یک انبار بزرگ نخاله‌های ساختمانی و ضایعات مختلف تبدیل شده است.

این وضعیت نه‌تنها به زیبایی شهر لطمه زده، بلکه مشکلات زیست‌محیطی و اجتماعی بسیاری را نیز به دنبال داشته است، امّا آیا کسی مسئول است و یا به این نکته توجه دارد؟

این منطقه که در گذشته‌های دور به‌عنوان فرودگاه ریاست‌جمهوری و بعد از آن به‌عنوان جمعه‌بازار شهر بیجار شناخته می‌شد، اکنون به یکی از نقاط تاریک شهری تبدیل شده است، این تحولات و دگرگونی‌ها نه‌تنها نشان‌دهنده بی‌توجهی مدیریت شهری به ارزش تاریخی و فرهنگی این محل است، بلکه بیانگر این است که برنامه‌ریزی صحیح و اجرای قوانین شهری در این شهر به‌شدت ناقص بوده است.

در این گزارش تحلیلی، قصد داریم به بررسی دقیق‌تر این موضوع بپردازیم و به این پرسش‌ها پاسخ دهیم، چرا این منطقه که یکی از نقاط مهم و راهبُردی شهر بوده، به این وضعیت اسفناک رسیده است؟ چه عواملی در این بحران نقش داشته‌اند؟ آیا این مشکل تنها به بی‌توجهی شهرداری مربوط می‌شود، یا عوامل دیگری نیز در این میان دخیل هستند و بالاخره چه راهکارهایی برای بهبود این وضعیت وجود دارد؟

در ادامه، به بررسی تاریخچه این منطقه، نقش‌آفرینی‌های گذشته و تحولاتی که آن را به این شکل امروزی درآورده است، می‌پردازیم، همچنین به تحلیل نقش مدیریت شهری، مسئولیت‌پذیری شهروندان و تأثیرات زیست‌محیطی و اجتماعی این مشکل خواهیم پرداخت در نهایت، با ارائه راهکارهای عملی و اجرایی، سعی می‌کنیم تصویری روشن از چگونگی حل این بحران ارائه دهیم.

این گزارش نه‌تنها به‌عنوان یک بررسی تحلیلی از وضعیت موجود در این منطقه از شهر بیجار است، بلکه می‌تواند یک الگو برای سایر شهرها و مناطقی که با مشکلات مشابه روبرو هستند، مطرح می‌شود.

این داستان تنها مختص به بیجار نیست؛ در بسیاری از شهرهای کوچک و بزرگ ایران، شاهدیم که عدم توجه به مدیریت شهری و حفظ محیط‌زیست، به ایجاد مشکلاتی شبیه به این منجر شده است، امید است که این گزارش بتواند به‌عنوان یک زنگ خطر، توجه مسئولان و شهروندان را به اهمیت حفظ و نگهداری از شهرها جلب کند.

بام شهر بیجار محل دفن نخاله شده

حسن رحیمی ۶۵ساله و بیش از ۴۰ سال است که ساکن منطقه عسکرآباد است، می‌گویند: این منطقه که حالا به‌عنوان «بام شهر» شناخته می‌شود، محل زندگی خیلی از مردم است که سال‌ها ساکن این منطقه هستند.

وی افزود: من از دوران جوانی در اینجا بوده‌ام و شاهد تحولات زیادی در این منطقه بوده‌ام، اینجا درگذشته فضایی بسیار زیبا و پر از زندگی بود، اما امروزه شاهد وضعیتی ناخوشایند هستیم، فضای بکر و طبیعی که به علت نزدیک بودن به کوه و دشت پشت کوه، بهترین مکان برای سرمایه‌گذاری بخش خصوصی جهت تفرجگاه است.

رحیمی ادامه داد: به نظر من علت اصلی این مشکل، بی‌توجهی مدیریت شهری و عدم برنامه‌ریزی صحیح شهرداری و حتی شورای شهر بیجار است، این منطقه درگذشته به‌عنوان فرودگاه ریاست‌جمهوری و بعداً برای جمعه‌بازار شهر مورد استفاده قرار می‌گرفت، اما بعد از اینکه این کاربردها متوقف شدند، هیچ برنامه‌ای برای استفاده مجدد از این فضا وجود نداشت.

وی گفت: مردم هم که دیدند اینجا خالی و بدون نظارت است، شروع به ریختن نخاله‌ها و ضایعات کردند، ابتدا فقط چند نفر بودند، اما بعد به‌مرور زمان این کار به‌نوعی عادت شده و حالا تمام این فضا پر از زباله و ضایعات شده است.

تابلویی که در این محل نصب شده است را دیده‌اید؟

اکرم امانی ۳۴ساله و ساکن ۱۰ساله این منطقه می‌گوید: حقیقت این است که این تابلو فقط یک تزیین بی‌اثر است، وقتی تابلو نصب شد، امیدوار بودیم که مردم به آن توجه کنند و دیگر نخاله‌ها را اینجا نریزند.

وی افزود: حتی بعضی از مردم مسخره‌اش می‌کنند و می‌گویند که تابلو فقط برای تجمل است و هیچ اقدام عملی برای اجرای آن صورت نگرفته است، اگر شهرداری واقعاً می‌خواست این مسئله را حل کند، باید نظارت دقیق‌تری داشت و مجازات مناسبی برای کسانی که این قوانین را نقض می‌کنند در نظر می‌گرفت.

امانی توضیح داد: روزی که ما ساکن این منطقه شدیم، هر هفته جمعه‌بازار برگزار می‌شد و عملاً محلی اقتصادی برای تأمین مایحتاج زندگی محسوب می‌شد و به دلیل استقبال عموم مردم از این بازار محلی، عملاً یک جاذبه گردشگری هم محسوب می‌شد، چون خیلی از مهمانی‌های روز جمعه به این بهانه بود.

وی ادامه داد: به نظر من، اولین کاری که باید انجام شود، تمیز کردن این منطقه است، باید تمام نخاله‌ها و ضایعات جمع‌آوری شوند و این فضا به حالت اولیه‌اش بازگردد، بعد از آن، باید یک طرح جامع برای استفاده مجدد از این منطقه تدوین شود.

امانی با اشاره به اینکه فارغ‌التحصیل معماری شهری است، گفت: می‌توان اینجا را به یک پارک عمومی یا فضای سبز تبدیل کرد، شاید برای خیلی از مردم جالب باشد که ادامه این مسیر به روستای برجگه و اردوگاه فرهنگی تربیتی شهید فهمیده ختم خواهد شد که با کمی فضاسازی، می‌تواند به مسیر سبز پیاده‌روی خانوادگی تبدیل شود.

وی یادآور شد: اگر این اقدامات انجام شوند، مطمئناً می‌توان این منطقه را دوباره به یکی از نقاط زیبا و مهم شهر تبدیل کرد.

محیط‌زیست بیجار قربانی بی‌مدیریتی است

فاطمه محمدی، فعال محیط‌زیست شهرستان بیجار گفت: من حدود ۱۰ سال است که در زمینه حفاظت از محیط‌زیست فعالیت می‌کنم و این موضوع برای من بسیار مهم است، من همیشه به دنبال این هستم که مردم و مسئولان را به اهمیت حفظ طبیعت و محیط‌زیست توجه دهم.

وی افزود: این منطقه که حالا پر از نخاله و ضایعات شده، نه‌تنها زیبایی شهر را از بین برده، بلکه مشکلات زیست‌محیطی بسیاری را نیز به دنبال داشته است.

محمدی با اشاره به اینکه این مشکل تأثیرات زیست‌محیطی و اجتماعی زیادی دارد، اظهار کرد: تأثیرات زیست‌محیطی این مشکل بسیار جدی است، این نخاله‌ها و ضایعات می‌توانند آلودگی هوا و خاک ایجاد کنند، بسیاری از این مواد ممکن است سمی باشند و برای سلامت مردم خطرناک باشند.

وی ادامه داد: این مشکل باعث شده است که منظره‌ای زشت و ناخوشایند از شهر بیجار به نمایش گذاشته شود، از نظر اجتماعی نیز، این موضوع باعث شده است که مردم احساس بی‌مسئولیتی کنند و فکر کنند که می‌توانند بدون عواقب، هر چیزی را در اینجا بیندازند، این نوع رفتار می‌تواند به‌طورکلی فرهنگ شهری را تحت‌تأثیر قرار دهد.

این فعال محیط زیستی گفت: این منطقه که خاک بکری دارد و یک محیط بسیار طبیعی در کنار پروژه هتل ورزشی است، می‌تواند آینده زیباتری داشته باشد تا محلی برای دفن نخاله‌های ساختمانی، بدون شک این نوع مدیریت شهری می‌تواند بهتر از این باشد.

انتهای خبر/