به گزارش پایگاه خبری تحلیلی «کردتودی»، سالروز شهادت آیت‌الله سید حسن مدرس تنها یک یادبود تاریخی نیست، بلکه فرصتی است برای بازاندیشی در جایگاه مجلس، نقش نمایندگی و معنای واقعی کنش‌گری سیاسی در تراز منافع ملی.

 مدرس فقیهی ژرف‌اندیش و سیاست‌ورزی دوراندیش بود که در یکی از بحرانی‌ترین دوران‌های تاریخ ایران، همچون تکیه‌گاهی پایدار در برابر استبداد داخلی و سلطه‌جویی خارجی ایستاد، همین ویژگی‌ها او را به نماد نماینده واقعی مردم بدل کرده است؛ نماینده‌ای که قانون اساسی را سنگ بنای قدرت ملی می‌دانست و مصالح عمومی را بر هر منفعت دیگری ترجیح می‌داد.

آیت‌الله مدرس در شرایطی به مجلس راه یافت که کشور با چالش‌های بی‌شماری مواجه بود؛ دخالت‌های قدرت‌های خارجی در سرنوشت ایران، رقابت‌های بی‌پایان دربار و بحران‌های مالی و اجتماعی گسترده؛ در چنین فضای ملتهبی، مجلس به عنوان نماد اراده ملی نیازمند چهره‌هایی بود که نه تنها قدرت تحلیل و شجاعت داشتند، بلکه استقلال رأی و توان مقاومت در برابر فشارها را نیز حفظ می‌کردند و آیت‌الله مدرس نمونه کامل چنین شخصیتی بود.

او در طول دوران نمایندگی، بارها نشان داد که سیاست‌ورزی در نگاه او صرفاً کسب قدرت یا سهم‌خواهی سیاسی نیست‌، مدرس به سیاست به‌عنوان عرصه مسئولیت می‌نگریست؛ مسئولیتی که از متن دین، اخلاق و تعهد به مردم برمی‌خیزد و جمله مشهور او که سیاست ما عین دیانت ماست نه شعاری پوپولیستی، بلکه تبیین نگرشی عمیق بود که سیاست را از میدان مصلحت‌گرایی صرف، به سطحی از کنش مبتنی بر ارزش‌های انسانی ارتقا می‌داد.

ایستادگی مدرس در برابر طرح‌های استعماری، از قرارداد ۱۹۱۹ گرفته تا اقدامات انگلیسی‌ها برای نفوذ در ساختار قدرت، بخش مهمی از میراث تاریخی اوست، او با صراحت اعلام می‌کرد که حق ملت نباید در بازی قدرت‌های خارجی قربانی شود. همین رویکرد بود که مدرس را به یکی از اصلی‌ترین چهره‌های مبارزه با نفوذ بیگانگان تبدیل کرد؛ مبارزه‌ای که سرانجام هزینه سنگینی برای او در پی داشت؛ تبعید به کاشمر و شهادت مظلومانه‌اش در ۱۰ آذر ۱۳۱۶ پایان تلخ زندگی مردی بود که تا آخرین لحظه از اصول خود دست نکشید.

امروز نامگذاری سالروز شهادت او به عنوان روز مجلس معنایی عمیق دارد و مجلس به‌عنوان رکن قانون‌گذاری، نه تنها نهادی برای تصویب قوانین بلکه نماد جمهوریت، مشارکت مردم و کنترل قدرت است. 

مدرس در عمل نشان داد که کارآمدی مجلس تنها در گرو تعداد قوانین یا گستره اختیارات نیست، بلکه در گرو کیفیت نمایندگی، شجاعت سیاسی و پایبندی نمایندگان به مصالح عمومی معنا پیدا می‌کند.

بازخوانی میراث مدرس در روز مجلس یادآور این واقعیت است که استقلال رأی، صدای مردم بودن و پایبندی به قانون، سه محور اصلی هویت مجلس است. امروز که جامعه با مسائل پیچیده اقتصادی، اجتماعی و بین‌المللی روبه‌روست نیاز به چنین الگوهایی بیش از هر زمان دیگری احساس می‌شود و مجلس زمانی می‌تواند نقش واقعی خود را ایفا کند که نمایندگان آن، همانند مدرس نه تحت تأثیر قدرت‌های جناحی و سیاسی، بلکه بر اساس تشخیص خیر عمومی تصمیم بگیرند.

شخصیت مدرس یک پیام بنیادین برای کنشگران سیاسی معاصر دارد: سیاست بدون اخلاق و شجاعت به معامله‌ای بی‌پایه فروکاسته می‌شود. او ثابت کرد که حتی در سخت‌ترین شرایط تاریخی، می‌توان بر اصول ایستاد، مردمی ماند و با صداقت و استقلال از منافع ملی دفاع کرد.

روز مجلس، فرصتی است تا بار دیگر جایگاه خطیر این نهاد و مسئولیت سنگین نمایندگان را مرور کنیم، یاد مدرس، یادآور این حقیقت است که مجلس زمانی می‌تواند در تراز ملت عمل کند که به مکان تبلور آزادانه‌ترین و شجاعانه‌ترین صداها بدل شود؛ همان‌گونه که مدرس بود.

نویسنده: طاهره جلوخانی فعال رسانه کردستان