به گزارش خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی «کردتودی»، براساس تازه‌ترین ارزیابی مرکز ملی خشکسالی و مدیریت بحران سازمان هواشناسی کشور، استان کردستان در شرایطی قرار دارد که هوشیاری و برنامه‌ریزی دقیق برای عبور از خشکسالی را ضروری می‌سازد. شهرستان‌های قروه، بانه، کامیاران و بیجار به‌عنوان مناطقی با بیشترین تأثیرپذیری از خشکسالی شناخته شده‌اند، اما همچنان فرصت‌هایی برای مدیریت پایدار و بهینه منابع وجود دارد.

این گزارش به بررسی شرایط خشکسالی در بازه‌های زمانی یک‌ساله و ده‌ساله پرداخته و اطلاعات ارزشمندی درباره میزان تأثیر این پدیده اقلیمی در نقاط مختلف استان ارائه کرده است. در عین حال، کارشناسان بر این باورند که با اجرای راهکارهای علمی و اصلاح الگوهای مصرف، می‌توان شرایط را کنترل و حتی بهبود بخشید.

تصویر کلی از وضعیت بارندگی و منابع آبی در کردستان

براساس داده‌های ارائه‌ شده، در بازه زمانی یک‌ساله تا پایان اسفندماه ۱۴۰۳، حدود نیمی از سطح استان درگیر درجاتی از خشکسالی بوده که شهرستان‌های بانه، مریوان، کامیاران، سروآباد و سقز بیشترین تأثیرپذیری را نشان داده‌اند و سهم بانه از خشکسالی شدید و بسیار شدید در این بازه چشمگیر بوده است.

در همین حال، نگاهی به وضعیت ده‌ساله نشان می‌دهد که شهرستان‌هایی همچون کامیاران، بیجار، قروه و دهگلان در صدر مناطق با کاهش بارندگی قرار دارند. در این میان، قروه بیشترین میزان خشکسالی شدید و بسیار شدید را در این دوره تجربه کرده است.

فروردین و اردیبهشت ماه‌های تعیین‌کننده برای اقلیم کردستان

در ادامه، اطلاعات مربوط به فروردین ۱۴۰۴ نشان می‌دهد که میزان خشکسالی در استان به ۵۳ درصد رسیده و شهرستان‌های بانه، کامیاران، سقز و مریوان همچنان بیشترین سهم را دارند. این آمارها بیانگر نیاز جدی به بازنگری در نحوه مدیریت منابع آبی و برنامه‌ریزی برای تأمین پایدار آب در ماه‌های گرم سال است.

همچنین، در بازه 10 ساله منتهی به پایان فروردین، کامیاران و بیجار با بیش از ۹۵ درصد، قروه و دهگلان نیز با بیش از ۸۰ درصد سطح خشکسالی، در فهرست مناطق نیازمند توجه ویژه قرار گرفته‌اند، نکته قابل توجه اینجاست که این داده‌ها ضمن هشدار، فرصت‌هایی برای تمرکز بر سیاست‌های سازگار با اقلیم را نیز یادآور می‌شوند.

در اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۴ نیز همچنان نشانه‌هایی از ادامه خشکسالی در استان مشاهده می‌شود، اما کارشناسان معتقدند با مدیریت مناسب و اجرای طرح‌های آبخیزداری، می‌توان این وضعیت را کنترل کرد.

 در بازه یک‌ساله تا پایان اردیبهشت، شهرستان‌های کامیاران، سقز، بانه و مریوان با خشکی بالا مواجه بوده‌اند، در حالی که در دوره ده‌ساله، کامیاران، بیجار، قروه و سنندج در اولویت برنامه‌ریزی منابع آبی قرار دارند.

نقشه‌ها و شاخص‌ها چه می‌گویند؟

مطابق بررسی نقشه‌های شاخص پهنه‌بندی خشکسالی در بازه‌های زمانی مختلف (یک، سه، ۶، هشت، ۱۲، ۲۴، ۳۶ و ۱۲۰ ماهه)، الگوی پراکندگی خشکسالی در سطح استان دارای روندی گسترده اما قابل مدیریت است.

در دوره‌های کوتاه‌مدت، مناطقی مانند بانه، سقز، کامیاران و سنندج دچار خشکسالی شدید شده‌اند. اما در بازه‌های بلندمدت، شهرستان‌هایی نظیر قروه، بیجار، دهگلان و مریوان نیز با کاهش منابع آبی روبه‌رو هستند. این داده‌ها با وجود هشداردهنده بودن، درواقع ابزارهایی برای تصمیم‌سازی درست در اختیار مسئولان قرار می‌دهند.

فرصت‌ها و راهکارها از هشدار تا اقدام

اگرچه آمارها نشان می‌دهند که روند خشکسالی در برخی مناطق استان شدت گرفته است، اما این وضعیت به‌معنای بن‌بست نیست. وجود اطلاعات دقیق اقلیمی، نقشه‌های شاخص و تحلیل‌های کارشناسی، بستری مناسب برای برنامه‌ریزی علمی و اجرایی فراهم کرده‌اند.

کارشناسان حوزه آب و اقلیم تأکید می‌کنند که استفاده از روش‌های نوین آبیاری، توسعه منابع آب غیرمتعارف، آموزش بهره‌برداران و سرمایه‌گذاری در پروژه‌های کوچک مقیاس آبخیزداری از جمله راهکارهایی است که می‌تواند روند خشکسالی را کند کرده و حتی در میان‌مدت به بهبود شرایط منجر شود.

آینده روشن با مشارکت جمعی

امروز، بیش از هر زمان دیگر، اهمیت هم‌افزایی میان نهادهای دولتی، سازمان‌های مردم‌نهاد، کشاورزان و شهروندان در مدیریت بحران‌های اقلیمی احساس می‌شود. با توجه به تجربه موفق برخی استان‌ها در مدیریت پایدار منابع آب، کردستان نیز می‌تواند با اتکا به ظرفیت‌های بومی و تخصصی خود، از این بحران عبور کند.

اگرچه خشکسالی یک واقعیت زیست‌محیطی است، اما نوع مواجهه با آن می‌تواند تعیین‌کننده باشد. شناسایی دقیق مناطق بحرانی، تحلیل علمی داده‌ها و اقدام هم‌زمان در حوزه‌های آموزش، زیرساخت و حمایت‌های مالی، می‌تواند زمینه‌ساز آینده‌ای پایدار و امیدوارکننده برای استان کردستان باشد.

 انتهای خبر/