- گروه : اجتماعی
- شماره : 3362
مدرس سواد رسانه عنوان کرد:
سواد رسانه‌ای سپر تربیتی خانواده‌های امروز
مدرس سواد رسانه گفت: در دنیایی که کودکان پیش از آنکه خواندن و نوشتن بیاموزند، استفاده از تلفن همراه و تبلت را بلد هستند لذا سواد رسانه دیگر یک انتخاب نیست، بلکه ضرورتی انکارناپذیر است.
به گزارش خبرنگارگروه فرهنگی پایگاه خبری تحلیلی «کردتودی»، در دنیای امروز که رسانه‌ها جزئی جدایی‌ناپذیر از زندگی روزمره ما شده‌اند، داشتن سواد رسانه‌ای دیگر یک مهارت لوکس یا تخصصی محسوب نمی‌شود؛ بلکه یک ضرورت حیاتی برای همه به‌ویژه والدین است.
رسانه‌ها به طور گسترده‌ای بر نگرش‌ها، باورها و رفتارهای کودکان و نوجوانان تأثیر می‌گذارند، از شبکه‌های اجتماعی گرفته تا بازی‌های رایانه‌ای، از اخبار آنلاین تا تبلیغات دیجیتال؛ هر کدام نقشی در شکل‌دهی به ذهن و شخصیت نسل جدید دارند.
در چنین فضایی، نقش والدین نه‌تنها در کنترل، بلکه در هدایت، آموزش و توانمندسازی فرزندان برای برخورد آگاهانه با محتواهای رسانه‌ای، بسیار کلیدی است. برای بررسی دقیق‌تر این موضوع، گفت‌وگویی با لیلا احمدی، مدرس سواد رسانه‌ای و پژوهشگر حوزه مطالعات ارتباطی انجام دادیم که شما رو به خواندن آن دعوت می‌کنیم.
کردتودی: برای شروع بفرمایید سواد رسانه‌ای دقیقاً به چه معناست و چرا در دنیای امروز این‌قدر مهم شده است؟
مدرس سواد رسانه: سواد رسانه‌ای به توانایی تحلیل، ارزیابی، تولید و استفاده انتقادی از پیام‌های رسانه‌ای گفته می‌شود، یعنی فرد بتواند محتوایی که از رسانه‌ها دریافت می‌کند را صرفاً نپذیرد، بلکه آن را بفهمد، پشت‌پرده‌اش را ببیند و بتواند درباره‌اش فکر کند و در صورت نیاز واکنش مناسبی نشان دهد؛ باتوجه‌به حضور فراگیر رسانه‌ها در زندگی روزمره به‌ویژه برای کودکان و نوجوانان، داشتن این مهارت برای حفاظت از سلامت روان، هویت فرهنگی و اجتماعی و حتی انتخاب‌های اقتصادی بسیار مهم است.
کردتودی: به نظر شما چرا نقش والدین در این زمینه به‌خصوص برجسته‌تر از سایر نقش‌هاست؟
مدرس سواد رسانه : چون والدین اولین و مهم‌ترین مرجع یادگیری برای فرزندان هستند، کودکان از سنین پایین الگوهای رفتاری و ارزش‌های خود را از والدین می‌گیرند، اگر پدر و مادر خودشان سواد رسانه‌ای داشته باشند هم می‌توانند درک بهتری از دنیای رسانه‌ای فرزندان داشته باشند و هم به شیوه‌ای مؤثر آن‌ها را راهنمایی کنند. در واقع والدینی که مجهز به سواد رسانه‌ای هستند، نقش مربی، ناظر و الگوی رفتاری را هم‌زمان ایفا می‌کنند.
کردتودی: آیا صرف محدودکردن استفاده از رسانه برای کودکان کافی است؟ مثلاً زمان‌بندی یا فیلترگذاری؟
مدرس سواد رسانه: محدودیت‌ها لازم‌اند اما کافی نیستند ما نمی‌توانیم تا ابد دسترسی بچه‌ها را محدود نگه داریم، باید به آن‌ها یاد بدهیم که چطور در این فضا فکر کنند و تصمیم بگیرند؛ یعنی توانایی تحلیل، تفکیک واقعیت از دروغ، تشخیص تبلیغات پنهان و درک اثرات رسانه بر احساسات و رفتارهایشان را داشته باشند. این توانمندی‌ها است که آن‌ها را در برابر مخاطرات رسانه‌ای ایمن می‌کند، نه صرفاً محدودیت‌های فنی.
کردتودی: یکی از دغدغه‌های والدین، محتوای خشونت‌آمیز یا غیراخلاقی در رسانه‌هاست. برای مقابله با این تهدیدها چه راهکارهایی را پیشنهاد می‌کنید؟
مدرس سواد رسانه: در قدم اول باید گفت که پیشگیری بهتر از مقابله است، والدین باید از همان ابتدا رابطه‌ای مبتنی بر اعتماد و گفت‌وگو با فرزندان خود ایجاد کنند. اگر کودک یا نوجوان احساس کند که می‌تواند درباره محتوایی که دیده صحبت کند بدون اینکه سرزنش شود، خیلی از مسائل زودتر و بهتر حل می‌شود، از طرف دیگر استفاده از رسانه‌های سالم، معرفی منابع جایگزین، همراهی در تماشای محتوا و تحلیل آن با فرزندان می‌تواند کمک‌کننده باشد در ضمن، آموزش غیرمستقیم از طریق داستان، بازی یا کارگاه‌های خانوادگی هم روش بسیار خوبی است.
در دنیای امروز که رسانه‌ها جزئی جدایی‌ناپذیر از زندگی روزمره ما شده‌اند، داشتن سواد رسانه‌ای دیگر یک مهارت لوکس یا تخصصی محسوب نمی‌شود؛ بلکه یک ضرورت حیاتی برای همه به‌ویژه والدین است.
رسانه‌ها به طور گسترده‌ای بر نگرش‌ها، باورها و رفتارهای کودکان و نوجوانان تأثیر می‌گذارند، از شبکه‌های اجتماعی گرفته تا بازی‌های رایانه‌ای، از اخبار آنلاین تا تبلیغات دیجیتال؛ هر کدام نقشی در شکل‌دهی به ذهن و شخصیت نسل جدید دارند. در چنین فضایی، نقش والدین نه‌تنها در کنترل، بلکه در هدایت، آموزش و توانمندسازی فرزندان برای برخورد آگاهانه با محتواهای رسانه‌ای، بسیار کلیدی است. برای بررسی دقیق‌تر این موضوع، گفت‌وگویی با لیلا احمدی، مدرس سواد رسانه‌ای و پژوهشگر حوزه مطالعات ارتباطی انجام دادیم که شما رو به خواندن آن دعوت می‌کنیم.
کردتودی: خانم احمدی برای شروع بفرمایید سواد رسانه‌ای دقیقاً به چه معناست و چرا در دنیای امروز این‌قدر مهم شده است؟
مدرس سواد رسانه: سواد رسانه‌ای به توانایی تحلیل، ارزیابی، تولید و استفاده انتقادی از پیام‌های رسانه‌ای گفته می‌شود، یعنی فرد بتواند محتوایی که از رسانه‌ها دریافت می‌کند را صرفاً نپذیرد، بلکه آن را بفهمد، پشت‌پرده‌اش را ببیند و بتواند درباره‌اش فکر کند و در صورت نیاز واکنش مناسبی نشان دهد؛ باتوجه‌به حضور فراگیر رسانه‌ها در زندگی روزمره به‌ویژه برای کودکان و نوجوانان، داشتن این مهارت برای حفاظت از سلامت روان، هویت فرهنگی و اجتماعی و حتی انتخاب‌های اقتصادی بسیار مهم است.
کردتودی: به نظر شما چرا نقش والدین در این زمینه به‌خصوص برجسته‌تر از سایر نقش‌هاست؟
مدرس سواد رسانه : چون والدین اولین و مهم‌ترین مرجع یادگیری برای فرزندان هستند، کودکان از سنین پایین الگوهای رفتاری و ارزش‌های خود را از والدین می‌گیرند، اگر پدر و مادر خودشان سواد رسانه‌ای داشته باشند هم می‌توانند درک بهتری از دنیای رسانه‌ای فرزندان داشته باشند و هم به شیوه‌ای مؤثر آن‌ها را راهنمایی کنند. در واقع والدینی که مجهز به سواد رسانه‌ای هستند، نقش مربی، ناظر و الگوی رفتاری را هم‌زمان ایفا می‌کنند.
کردتودی: آیا صرف محدودکردن استفاده از رسانه برای کودکان کافی است؟ مثلاً زمان‌بندی یا فیلترگذاری؟
مدرس سواد رسانه: محدودیت‌ها لازم‌اند اما کافی نیستند ما نمی‌توانیم تا ابد دسترسی بچه‌ها را محدود نگه داریم، باید به آن‌ها یاد بدهیم که چطور در این فضا فکر کنند و تصمیم بگیرند؛ یعنی توانایی تحلیل، تفکیک واقعیت از دروغ، تشخیص تبلیغات پنهان و درک اثرات رسانه بر احساسات و رفتارهایشان را داشته باشند. این توانمندی‌ها است که آن‌ها را در برابر مخاطرات رسانه‌ای ایمن می‌کند، نه صرفاً محدودیت‌های فنی.
کردتودی: یکی از دغدغه‌های والدین، محتوای خشونت‌آمیز یا غیراخلاقی در رسانه‌هاست. برای مقابله با این تهدیدها چه راهکارهایی را پیشنهاد می‌کنید؟
مدرس سواد رسانه: در قدم اول باید گفت که پیشگیری بهتر از مقابله است، والدین باید از همان ابتدا رابطه‌ای مبتنی بر اعتماد و گفت‌وگو با فرزندان خود ایجاد کنند. اگر کودک یا نوجوان احساس کند که می‌تواند درباره محتوایی که دیده صحبت کند بدون اینکه سرزنش شود، خیلی از مسائل زودتر و بهتر حل می‌شود، از طرف دیگر استفاده از رسانه‌های سالم، معرفی منابع جایگزین، همراهی در تماشای محتوا و تحلیل آن با فرزندان می‌تواند کمک‌کننده باشد در ضمن، آموزش غیرمستقیم از طریق داستان، بازی یا کارگاه‌های خانوادگی هم روش بسیار خوبی است.
کردتودی: آیا سن خاصی برای شروع آموزش سواد رسانه‌ای به کودکان وجود دارد؟
مدرس سواد رسانه: آموزش سواد رسانه‌ای باید متناسب با سن کودک انجام شود در سنین پایین‌تر، مثلاً پیش‌دبستانی می‌توان با مفاهیم ساده‌تری مثل تفاوت بین واقعیت و خیال در کارتون‌ها شروع کرد؛ در دوره دبستان آموزش مهارت‌هایی مانند تحلیل تبلیغات یا درک پیام‌های پنهان مناسب است، هر چه کودک بزرگ‌تر می‌شود عمق تحلیل و پیچیدگی آموزش هم بیشتر می‌شود مهم این است که این آموزش مستمر باشد، نه مقطعی.
کردتودی: به نظر شما والدینی که خودشان سواد رسانه‌ای ندارند، باید از کجا شروع کنند؟
مدرس سواد رسانه: اولین قدم پذیرش این واقعیت است که یادگیری هیچ‌وقت دیر نیست، خوشبختانه منابع زیادی در قالب کتاب دوره‌های آنلاین، صفحات آموزشی در شبکه‌های اجتماعی و حتی برنامه‌های رادیویی و تلویزیونی وجود دارد که می‌تواند به والدین کمک کند.
مدرس سواد رسانه: آموزش سواد رسانه‌ای باید متناسب با سن کودک انجام شود در سنین پایین‌تر، مثلاً پیش‌دبستانی می‌توان با مفاهیم ساده‌تری مثل تفاوت بین واقعیت و خیال در کارتون‌ها شروع کرد؛ در دوره دبستان آموزش مهارت‌هایی مانند تحلیل تبلیغات یا درک پیام‌های پنهان مناسب است، هر چه کودک بزرگ‌تر می‌شود عمق تحلیل و پیچیدگی آموزش هم بیشتر می‌شود مهم این است که این آموزش مستمر باشد، نه مقطعی.
کردتودی: به نظر شما والدینی که خودشان سواد رسانه‌ای ندارند، باید از کجا شروع کنند؟
مدرس سواد رسانه: اولین قدم پذیرش این واقعیت است که یادگیری هیچ‌وقت دیر نیست، خوشبختانه منابع زیادی در قالب کتاب دوره‌های آنلاین، صفحات آموزشی در شبکه‌های اجتماعی و حتی برنامه‌های رادیویی و تلویزیونی وجود دارد که می‌تواند به والدین کمک کند.
توصیه من این است که پدر و مادرها، حتی شده روزی ۱۵ دقیقه برای مطالعه یا شنیدن محتوای آموزشی وقت بگذارند، این آگاهی به‌مرور اثرش را در رفتارشان نشان می‌دهد و باعث می‌شود با فرزندان هم‌زبان‌تر شوند.
کردتودی؛ برای تقویت سواد رسانه‌ای در محیط خانواده چه پیشنهادی دارید؟
مدرس سواد رسانه: یکی از اقدامات انجام گفت‌وگوی منظم خانوادگی است؛ خانواده‌ها هر هفته زمانی را برای گفت‌وگوی خانوادگی درباره محتوایی که اعضای خانواده در رسانه‌ها دیده‌اند اختصاص دهند این کار باعث شکل‌گیری تفکر انتقادی و ایجاد اعتماد می‌شود.
مشاهده همراه با تحلیل یکی دیگر از اقدامات است؛ والدین هنگام تماشای فیلم، کارتون یا استفاده از بازی‌های دیجیتال با فرزندان خود همراه شوند و بعد درباره پیام‌ها، شخصیت‌ها و نحوه روایت صحبت داشته باشند.
رفتار رسانه‌ای والدین بزرگ‌ترین آموزش غیرمستقیم به فرزندان است، وقتی پدر یا مادر در جمع خانواده گوشی را کنار می‌گذارد، پیامی قوی از احترام به روابط انسانی می‌فرستد.
کردتودی: چه منابع آموزشی برای والدین پیشنهاد می‌کنید؟
مدرس سواد رسانه: مهم‌ترین منبع آموزشی برای والدین کتاب است، استفاده از دوره‌های آموزشی سواد رسانه‌ای از پلتفرم‌هایی مانند فرادرس، مکتب‌خونه یا سایت مدرسه رسانه
کردتودی: سخن آخر شما...
مدرس سواد رسانه: والدین باید به برخی علائم رفتاری در فرزندان دقت کنند که می‌تواند نشان‌دهنده نیاز به مداخله باشد، بی‌قراری یا عصبانیت شدید هنگام قطع دسترسی به اینترنت یا گوشی، کاهش علاقه به فعالیت‌های غیررسانه‌ای مثل بازی فیزیکی، ورزش یا معاشرت، افت تحصیلی یا بی‌انگیزگی، خواب نامنظم یا اختلال در تغذیه، تقلید بیش از حد از شخصیت‌های مجازی در صورت مشاهده این نشانه‌ها، اولین قدم گفت‌وگو با فرزند و سپس مشورت با مشاور کودک یا کارشناس رسانه است.
انتهای خبر/
لینک کوتاه خبر
نظر / پاسخ از
هنوز نظری ثبت نشده است. شما اولین نفری باشید که نظر می‌گذارید!
