به گزارش خبرنگار گروه اقتصادی پایگاه خبری تحلیلی «کردتودی»، دریاچه زریبار، این گوهر آبی و منحصر به‌فرد در دل طبیعت غرب کشور، در سکوتی تلخ و نگران‌کننده، رفته‌رفته در برابر بی‌تدبیری‌ها و اقدامات غیرکارشناسی رنگ می‌بازد.

در روزگاری که تغییرات اقلیمی و بحران‌های زیست‌محیطی، هشدارهایی بی‌وقفه به جوامع انسانی می‌دهند، غفلت از منابع طبیعی، آن هم در مناطقی چون کردستان، بیش از هر چیز نگران‌کننده و تاسف‌بار است.

زریبار این دریاچه آب شیرین در دامنه‌های غربی زاگرس، امروز به جای آن‌که الگویی برای حفاظت محیط‌زیست باشد، به نمادی از بی‌توجهی‌های مکرر و طرح‌های بدون پشتوانه علمی تبدیل شده است.

مطالعاتی که خاک می‌خورند

امید کریمیان نماینده مردم شهرستان‌های مریوان و سروآباد در مجلس شورای اسلامی، با لحنی آمیخته از نگرانی و تاسف، وضعیت زریبار را حاصل انباشت تصمیم‌گیری‌های نادرست و پروژه‌های بی‌برنامه می‌داند و تاکید کرد: سال‌هاست مطالعات متعددی در حوزه زریبار انجام شده، اما متاسفانه این اسناد گرانبها نه تنها اجرایی نشده‌اند، بلکه به بایگانی‌های فراموش‌شده سپرده شده‌اند و در حالی که این دریاچه، یک ظرفیت بی‌بدیل طبیعی و اقتصادی برای استان کردستان محسوب می‌شود، هیچ بهره‌برداری معقول و علمی از مطالعات انجام شده در این زمینه صورت نگرفته است.

سدسازی تهدیدی به جای توسعه

کریمیان یکی از چالش‌های اصلی زریبار را احداث سد در مسیرهای منتهی به آن می‌داند و با بیان اینکه چنین اقداماتی بدون ارزیابی دقیق اثرات زیست‌محیطی صورت گرفته، هشدار داد: احداث سد در مسیر زریبار، یکی از مهم‌ترین دلایل تهدید حیات این تالاب است و این پروژه‌ها نه‌تنها منابع آبی دریاچه را کاهش داده‌اند، بلکه باعث تغییر در الگوی طبیعی تغذیه آن شده‌اند که متاسفانه این تصمیمات با نگاه بخشی‌نگر و بدون هماهنگی با دستگاه‌های زیست‌محیطی گرفته شده‌اند.

وی در ادامه با اشاره به پدیده انتقال آب و تبعات آن گفت: پروژه‌های انتقال آب، که در ظاهر با هدف بهبود شرایط آبی مناطق دیگر طراحی شده‌اند، در واقعیت توازن شکننده اکوسیستم زریبار را برهم زده‌اند که نه تنها حق‌آبه دریاچه نادیده گرفته شده، بلکه تاکنون هیچ راهکار جایگزین یا مطالعات تکمیلی برای جبران این آسیب‌ها ارائه نشده است.

فاضلاب، کابوس خاموش زریبار

نماینده مریوان و سروآباد با انتقاد شدید از وضعیت ورود فاضلاب به دریاچه افزود: امروز، فاضلاب 6 روستای اطراف بدون هیچ‌گونه تصفیه‌ای وارد زریبار می‌شود و علیرغم وعده‌های مکرر مسئولان، هیچ اقدامی برای جلوگیری از این روند انجام نشده و سلامت زیست‌محیطی زریبار، در معرض تهدیدی جدی قرار گرفته است.

وی همچنین ورود فاضلاب از شهرک صنعتی بیلو را یکی دیگر از مصادیق آلودگی این دریاچه دانست و تاکید کرد: ورود پسماندهای صنعتی به دریاچه، روند نابودی آن را تسریع کرده است و باید هرچه سریع‌تر اقدامات اجرایی و نظارتی در این خصوص آغاز شود تا بیش از این شاهد تخریب این میراث طبیعی نباشیم.

کریمیان در ادامه سخنان خود، نگاه صرفاً دولتی به مسأله حفاظت از منابع طبیعی را ناکافی دانست و گفت: در کنار اقدامات نادرست و گاه مخرب دستگاه‌های اجرایی، بخشی از مسئولیت نیز بر عهده مردم است و فرهنگ‌سازی برای حفاظت از محیط‌زیست، مشارکت جوامع محلی در نگهداری از زریبار و ایجاد حس تعلق نسبت به این میراث گرانبها، ضروری است.

وی با اشاره به ضعف نظارت بر عملکرد ادارات متولی محیط‌زیست افزود: نظارت‌های سطحی و غیرمؤثر، راه را برای تداوم وضعیت بحرانی زریبار هموار کرده است و سازمان‌های نظارتی باید عملکرد خود را بازنگری کرده و با جدیت بیشتری وارد عمل شوند.

 نماینده مردم مریوان و سروآباد در مجلس شورای اسلامی با اشاره به ظرفیت‌های بی‌نظیر گردشگری زریبار نیز گفت: اگرچه در سال‌های اخیر صحبت‌هایی از تبدیل زریبار به قطب گردشگری منطقه شده، اما متاسفانه بدون برنامه‌ریزی دقیق و زیرساخت‌های لازم، این نگاه تنها به بهره‌کشی اقتصادی از دریاچه ختم شده است و توسعه پایدار باید همزمان با حفاظت از منابع طبیعی باشد نه اینکه با تخریب آن‌ها، مسیر کوتاه‌مدت رونق اقتصادی را دنبال کنیم.

 آینده‌ای مبهم در سایه بی‌تفاوتی‌ها

زریبار، به عنوان یکی از مهم‌ترین ذخایر آبی کشور و از معدود دریاچه‌های آب شیرین جهان، امروز در آستانه یک بحران زیست‌محیطی جدی قرار دارد و سخنان امید کریمیان، نه صرفاً به عنوان هشدار یک نماینده، بلکه انعکاسی از فریادهای خاموش طبیعتی است که سال‌هاست نادیده گرفته شده.

اگر امروز تصمیمی جدی برای حفاظت از این میراث طبیعی گرفته نشود، فردا ممکن است دیگر فرصتی برای نجات زریبار وجود نداشته باشد لذا اصلاح رویه‌های مدیریتی، توقف پروژه‌های بدون ارزیابی زیست‌محیطی، برخورد با آلاینده‌ها و ایجاد اجماع مردمی و دولتی برای صیانت از دریاچه، راه‌حل‌هایی است که باید هرچه سریع‌تر عملیاتی شود.

دریاچه زریبار زخمی است که با وعده التیام نمی‌یابد درمان آن، تنها در سایه عمل است نه در سخن.

 انتهای خبر/