محمدتقی احمدی در گفتگو با خبرنگار گروه سیاسی پایگاه خبری تحلیلی «کردتودی»، در آستانه پایان محدودیت‌های برجامی، سه کشور اروپایی عضو توافق هسته‌ای (آلمان، فرانسه و بریتانیا) با صدور بیانیه‌ای، مکانیسم ماشه را علیه ایران فعال کردند؛ سازوکاری حقوقی که به موجب آن، همه تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل متحد علیه جمهوری اسلامی ایران می‌تواند بدون رأی‌گیری مجدد بازگردد.

 کارشناس مسائل سیاسی،  با اشاره به ابعاد حقوقی و سیاسی این اقدام گفت: مکانیسم ماشه، بندی پرابهام در متن توافق برجام است که از ابتدا مورد انتقاد بسیاری از کارشناسان بود این بند به کشورهای عضو اجازه می‌دهد حتی با طرح ادعایی یک‌جانبه، سازوکار بازگشت تحریم‌ها را فعال کنند، بدون آنکه تخلفی از سوی ایران اثبات شده باشد.

 احمدی افزود: بر اساس متن توافق برجام که در تیرماه ۱۳۹۴ به امضای ایران و گروه ۱+۵ رسید، سازوکار ماشه در بند ۳۷ توافق گنجانده شده بود؛ بندی که هدف آن، فراهم کردن راهی برای حل‌ و فصل اختلافات در صورت بروز نقض تعهدات طرفین بود، اما عملاً به ابزاری برای اعمال فشار سیاسی علیه ایران تبدیل شد.

این کارشناس مسائل سیاسی اظهار داشت: فعال‌سازی این مکانیزم دقیقاً در لحظه‌ای انجام شد که تنها چند هفته تا پایان رسمی محدودیت‌های هسته‌ای ایران در چارچوب برجام باقی مانده بود این مسأله نشان می‌دهد طرف‌های غربی نه‌تنها به تعهدات خود در قبال ایران پایبند نبوده‌اند، بلکه اعتمادسازی ده ساله را به‌سادگی با یک بیانیه زیر پا گذاشته‌اند.

وی با اشاره به سابقه خروج آمریکا از برجام در سال ۲۰۱۸ نیز گفت: ایالات متحده از توافق خارج شد، اما اکنون متحدان اروپایی آن، به جای مقابله با بدعهدی آمریکا، عملاً در همان مسیر گام برمی‌دارند.

احمدی خاطر نشان کرد:  اروپا در حالی این اقدام را انجام داده که ایران طبق گزارش‌های متعدد آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، به تعهدات خود پایبند بوده و حتی گام‌های بزرگی مانند کاهش سطح غنی‌سازی، برچیدن سانتریفیوژها و تغییر ساختاری راکتور اراک برداشته است.

احمدی در بخش دیگری از سخنان خود تصریح کرد: مکانیسم ماشه صرفاً یک بند حقوقی نیست، بلکه ابزاری سیاسی است که از همان ابتدا با هدف کنترل بلندمدت ایران طراحی شده بود این اقدام اروپا نشان داد که قدرت در روابط بین‌الملل همواره بر حقوق غلبه دارد و حتی ابزارهای حقوقی نیز در خدمت فشارهای سیاسی قرار می‌گیرند.

وی همچنین خاطرنشان کرد: درسی که ایران از این تجربه می‌گیرد این است که اعتماد بدون ضمانت اجرایی، به تنهایی نمی‌تواند منافع ملی را تأمین کند زیرا آنچه امروز شاهد آن هستیم، فروپاشی اعتماد میان ایران و اروپا در بالاترین سطح است.

 کارشناس مسائل سیاسی عنوان کرد: اکنون که طرف‌های اروپایی مکانیسم ماشه را فعال کرده‌اند، یکی از سناریوهای محتمل، بازگشت خودکار همه تحریم‌های تعلیق‌شده سازمان ملل، از جمله تحریم‌های تسلیحاتی، بانکی، مالی و نفتی است چنین وضعیتی می‌تواند بر روند دیپلماسی منطقه‌ای، امنیت اقتصادی و حتی پرونده هسته‌ای ایران در آینده تأثیر جدی بگذارد.

احمدی در پایان تأکید کرد: فراتر از بحث برجام، این اقدام باید به عنوان یک تجربه مهم در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران مورد بازخوانی قرار گیرد ما باید از این تجربه درس بگیریم و در طراحی توافقات آینده، اصل توازن، ضمانت و الزام طرف مقابل را به‌شدت مدنظر داشته باشیم.

انتهای خبر/