به گزارش پایگاه خبری تحلیلی «کردتودی»، روز عرفه روزی که زمین عرفات، آینهٔ اشک‌ها و لب‌های نجواگر بندگان است و آسمان شنوندهٔ نغمه‌های توبه و امید، این روز دعوتی است به خویشتن، به شناخت.
 
 روز عرفه نهم ذی‌الحجه، یکی از پرفضیلت‌ترین روزهای سال در تقویم اسلامی است؛ روزی که نه‌تنها در بُعد مناسک حج جایگاهی ممتاز دارد، بلکه در فرهنگ دینی مسلمانان فرصتی بی‌بدیل برای توبه، نیایش، خودشناسی و بازنگری در سیر حیات انسانی تلقی می‌شود. 
 
 این روز بر فراز عرفات، صحنه‌ای از تبلور بندگی و خضوع در برابر پروردگار است که طی قرون و اعصار، دل‌های عاشقان الهی را به‌سوی خود فراخوانده است.
 
 در میان ایام سال کمتر روزی را می‌توان یافت که از لحاظ معنوی به‌اندازهٔ روز عرفه بر دل‌وجان مؤمنان اثرگذار باشد؛ عرفه تنها یک روز در تقویم اسلامی نیست؛ بلکه نمادی است از بازگشت انسان به اصل خویش، به فطرت پاک و توحیدی که در وجود هر انسانی نهفته است، این روز، روز شناخت است؛ شناخت خداوند، شناخت خود و شناخت جایگاه انسان در این جهان.
 
 در مناسک حج وقوف در عرفات یکی از اصلی‌ترین ارکان این عبادت عظیم است و بدون آن حج ناقص خواهد بود؛ حجاج در این روز از ظهر تا غروب آفتاب در صحرای عرفات حضور می‌یابند و با دل‌هایی آکنده از خشوع و اشک‌هایی جاری، به درگاه خداوند استغاثه می‌کنند، آنان در این لحظات نه‌تنها به یاد گناهان خود می‌افتند، بلکه عظمت رحمت الهی را به‌وضوح حس می‌کنند و در دریای مغفرت او غرق می‌شوند.
 
 اما زیبایی و ژرفای روز عرفه تنها محدود به سرزمین مکه و حجاج بیت‌الله احرام نیست. مسلمانانی که توفیق حضور در حج را نیافته‌اند نیز در سراسر جهان این روز را با عبادت، دعا، روزه‌داری و تلاوت قرآن گرامی می‌دارند. 
 
 در فرهنگ شیعه دعای عارفانه و ژرف دعای عرفه که از امام حسین علیه‌السلام نقل شده است، جایگاه ویژه‌ای دارد. این دعا نه‌تنها آیینه‌ای از معارف بلند توحیدی و عرفانی است، بلکه فرصتی برای بازاندیشی در وجود و پیوند انسان با خالق خویش به شمار می‌رود.
 
 دعای عرفه سرشار از نغمه‌های محبت، سپاسگزاری اعتراف به ناتوانی و فقر ذاتی بشر و توصیف بی‌پایان صفات جمال و جلال الهی است، امام حسین علیه‌السلام در این نیایش روح‌نواز، انسان را از غفلت بیرون می‌کشد و او را به تأملی عمیق در خلقت، نعمت‌های بی‌کران الهی و هدف آفرینش فرامی‌خواند. این دعا نه فقط زبانی برای گفت‌وگو باخدا، بلکه مدرسه‌ای برای انسان‌سازی است.
 
 روزه‌داری در روز عرفه نیز سنتی مستحب و پرفضیلت است، روایات اسلامی تأکید دارند که روزه در این روز می‌تواند کفارهٔ گناهان سال گذشته و سال آینده باشد، البته برای حجاج روزه در عرفه مکروه شمرده شده است، چرا که نیروی بدنی ایشان برای وقوف و دعا باید حفظ شود.
 
 روز عرفه فرصتی است برای توبه و بازگشت، برای اصلاح مسیر زندگی و برای نزدیکی دوباره به خداوند در عصری که انسان مدرن با مشغله‌های فراوان، تکنولوژی، اضطراب‌های روزمره و گاه دوری از معنویت دست‌وپنجه نرم می‌کند، روز عرفه همچون نسیمی الهی، می‌تواند لحظه‌ای توقف و تأمل در این مسیر پرشتاب فراهم آورد.
 
 در عرفه می‌توان خود را بازشناخت؛ نه آن‌گونه که دیگران می‌بینند، بلکه آن‌گونه که حقیقت ماست، می‌توان قلب را از آلودگی‌ها پاک کرد، عقده‌ها و کینه‌ها را زدود و بار سنگین غفلت را بر زمین نهاد. 
 
 این روز تمرینی برای بازگشت به اصل انسانی و الهی خویش است، گویی عرفه ما را به لحظه‌ای از مکاشفه دعوت می‌کند؛ به لحظه‌ای که در آن انسان درمی‌یابد که بی‌خدا هیچ است و باخدا همه چیز ممکن.
 
 در نهایت عرفه روز امید است؛ امید به بخشش، به رهایی، به دگرگونی و به فردایی روشن‌تر، این روز نویدبخش آن است که انسان با هر پیشینه و هر لغزشی، می‌تواند دوباره برخیزد و در آغوش مهربان خالق، آرام گیرد. 
 
 به همین دلیل است که عرفه نه فقط یک روز تقویمی که فصلی از تحول روحانی است؛ فصلی که هر سال بر جان‌های بیدار، بذر نور و بیداری می‌پاشد.
 
 نویسنده: طاهره جلوخانی