به گزارش خبرنگار گروه اجتماعی پایگاه خبری تحلیلی «کردتودی»، در حالی که بحث‌هایی دربارهٔ جذب سرمایه‌گذاری صنعتی به شهرستان بیجار مطرح می‌شود، سؤالی اساسی فراموش شده است، آیا هر سرمایه‌گذاری، صرف‌نظر از نوع آن، برای بیجار مناسب است؟

پاسخ این سؤال در همان خاک، کوه و تاریخ این سرزمین نهفته است، بیجارشهری با تمدنی ۷۵۰۰ ساله، دارای بیش از ۵۵۰ اثر تاریخی ثبت‌شده، قلعه‌های باستانی، فرش گروس به‌عنوان میراث جهانی و مناطق حفاظت‌شدهٔ منحصربه‌فرد مانند صلوات‌آباد دارای سرمایه‌ای فرهنگی و طبیعی است که از هر صنعتی ارزشمندتر و پایدارتر است.

سرمایه‌گذاری در این بخش، نه تنها آلودگی نمی‌آفریند، بلکه محیط‌زیست را حفظ کرده و هویت فرهنگی را زنده نگه می‌دارد.

در مقابل پروژه‌های صنعتی کلان به‌ویژه در بخش‌های استخراجی یا فراوری‌های آلاینده باوجود وعدهٔ اشتغال‌زایی کوتاه‌مدت، خطراتی جبران‌ناپذیر برای این سرزمین به همراه دارند، آلودگی آب‌های زیرزمینی، تخریب مراتع سرسبز، گرد و غبار صنعتی و تغییر بافت اجتماعی، تنها بخشی از پیامدهایی است که شهرستان‌هایی مانند یزد، اصفهان، همدان، کرمانشاه، ایلام یا خوزستان در دهه‌های اخیر با آن مواجه شده‌اند.

آیا بیجارسرزمینی که همیشه الگوی هم‌زیستی مسالمت‌آمیز و حفاظت از طبیعت بوده، باید قربانی همین الگوی مخرب شود؟ آیا والدینی که امروز برای فرزندانشان اشتغال می‌طلبند، می‌خواهند فردا آن فرزندان در شهری نفس‌کش باشند که هوایش آلوده، آب‌هایش کم و خاکش بی‌حاصل است؟

جایگاه ویژهٔ میراث فرهنگی بیجار، تنها یک دارایی گردشگری نیست؛ بلکه چرخ‌دندهٔ اصلی اقتصاد پایدار منطقه است، فرش و گلیم گروس، کوه بانوی خفته، باغ‌های تاریخی حلوایی، قلعهٔ قلاقوره، امامزادهٔ عقیل یاسوکند، قلعه صلوات اباد و دره قمچقای و صدها دیگر اثر فرهنگی، هر کدام می‌توانند به‌عنوان محوری برای توسعهٔ گردشگری فرهنگی، بوم‌گردی و اقتصاد خلاق عمل کنند.

این بخش، نه‌تنها اشتغال‌زایی کلان دارد، بلکه از راهنمای گردشگری، بافت فرش و تولید صنایع‌دستی تا مدیریت اقامتگاه‌های بومی و راهنمایی دیجیتال با این اشتغال‌ها، انسان‌محور، پاک و پایدار هستند.

جوانی که امروز در بیجار فرش می‌بافد یا اقامتگاه بوم‌گردی اداره می‌کند، نه تنها از کار خود راضی است، بلکه فرزندش را با افتخار در همان سرزمین بزرگ می‌کند نه با شرم از دود کارخانه‌هایی که امراض خاص خود را به همراه دارند.

سرمایه‌گذاری در گردشگری فرهنگی، نیازمند نگاهی بلندمدت و حمایت ساختاری است نه وعده‌های کوتاه‌مدت سیاسی، بیجار امروز نیازمند پارک‌های فرهنگی، کارگاه‌های آموزشی دست‌دوم، زیرساخت‌های دسترسی به روستاهای تاریخی و پلتفرم‌های معرفی دیجیتال است.

این سرمایه‌گذاری، بازده مالی کمتری در کوتاه‌مدت دارد، اما در بلندمدت، نه‌تنها منابع طبیعی را حفظ می‌کند، بلکه هویت فرهنگی را نیز از فراموشی نجات می‌دهد، این سرمایه‌گذاری اخلاقی است نه صرفاً اقتصادی یا پیشگیری از خام فروشی، که فردایمان را فدای امروزمان خواهیم کرد.

در نهایت بیجار نباید به‌عنوان یک نقطهٔ صنعتی در نقشهٔ کشور دیده شود؛ بلکه باید به‌عنوان یک مرکز فرهنگی و معنوی در غرب ایران مطرح گردد، سرمایه‌گذارانی که به دنبال ارزش‌آفرینی پایدار هستند، باید به این واقعیت توجه کنند سرمایهٔ واقعی بیجار، در خاک آن نیست، بلکه در فرهنگ، تاریخ و هویت مردم آن نهفته است و این گنج، هرگز با دود کارخانه‌ها پنهان نخواهد شد.

توسعهٔ گردشگری فرهنگی در بیجار می‌تواند به‌عنوان موتوری برای جلوگیری از مهاجرت جوانان از روستاها عمل کند، امروز بسیاری از جوانان بومی، به دلیل نبود چشم‌انداز شغلی، مجبور به ترک سرزمین خود و حرکت به شهرهای بزرگ هستند.

این مهاجرت نه‌تنها بافت اجتماعی روستاها را تضعیف می‌کند، بلکه فشار فزاینده‌ای بر زیرساخت‌های شهرهای مقصد وارد می‌سازد، در مقابل ایجاد زنجیره‌های ارزش گردشگری از تولید صنایع‌دستی و خدمات غذایی سنتی تا راهنمایی زبان بومی و تولید محتوای دیجیتال می‌تواند شغل‌هایی پایدار و معنادار ایجاد کند که جوانان را در سرزمین خود نگه دارد و هویت فرهنگی آن‌ها را تقویت کند.

از منظر محیط‌ زیستی، سرمایه‌گذاری در میراث فرهنگی، تنها «کم آلاینده» نیست؛ بلکه ذاتاً محافظ از محیط‌ زیست است، گردشگری فرهنگی مستلزم حفظ مناظر طبیعی، پاکیزگی فضاهای عمومی و حمایت از تنوع زیستی است، چیزی که در مدل‌های صنعتی کلان، هرگز در اولویت نیست.

بیجار با داشتن مناطق حفاظت‌شدهٔ منحصربه‌فرد، جنگل‌های بلوط و سرچشمه‌های آب زلال، ظرفیت بالایی برای جذب گردشگران طبیعت‌گرد و فرهنگ‌دوست دارد.

اما این جذابیت تنها در صورتی پایدار خواهد بود که سیاست‌گذاری‌ها بر حفاظت، نه بهره‌برداری بی‌رویه، مبتنی باشد، در این مسیر، جامعهٔ محلی نیز باید به‌عنوان نگهبان طبیعی و فرهنگی منطقه نقش‌آفرینی کند.

بیجار همچنین می‌تواند به‌عنوان پلی فرهنگی بین مناطق چندزبانی کردستان عمل کند، باوجود جمعیت ترک‌زبان، کردنشین و فارسی‌زبان، این شهرستان همواره نمونه‌ای از هم‌زیستی مسالمت‌آمیز بوده است، این همدلی، می‌تواند در قالب «گردشگری چندفرهنگی» به نمایش گذاشته شود جایی که گردشگر نه‌تنها با فرش گروس آشنا می‌شود، بلکه با آشپزی ترکی بیجاری، موسیقی کردی گروسی و مراسم مشترک مذهبی آشنا می‌گردد.

شهرستان دارای ۵۵۰ اثر تاریخی است و قدیمی‌ترین آن، ۷۵۰۰ سال قدمت دارد

محمد ابراهیم الیاسوند رئیس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی شهرستان بیجار گفت: شهرستان بیجار، یکی از غنی‌ترین مناطق استان کردستان از نظر میراث‌فرهنگی، دارای سابقه‌ای تاریخی به طول ۷۵۰۰ سال است، این جایگاه بر اساس کاوش‌های باستان‌شناسی در تپه‌های نوشهر و دیگر نقاط شهرستان، به‌صورت مستند تأیید شده است.

وی افزود: تاکنون ۵۵۰ اثر تاریخی در این شهرستان شناسایی و ثبت شده است که از این تعداد، حدود ۳۰ درصد شامل تپه‌های باستانی، محوطه‌های تاریخی، بناهای قدیمی و سایر عناصر میراث ناملموس هستند.

الیاسوند با اشاره به اینکه فعالیت‌های ثبت دقیق آثار، از جمله تعیین موقعیت جغرافیایی با سیستم‌های جی‌پی‌اس و جی‌آی‌اس، به‌صورت کامل انجام شده و اطلاعات هر اثر در پایگاه ملی میراث‌فرهنگی ثبت گردیده است، اظهارکرد: این اقدام زمینهٔ نظارت دقیق‌تر، برنامه‌ریزی برای حفاظت و معرفی علمی آثار را فراهم کرده است، این ظرفیت می‌تواند به‌عنوان محوری برای توسعهٔ گردشگری فرهنگی مورداستفاده قرار گیرد.

وی یادآور شد: در حوزهٔ صنایع‌دستی، متأسفانه ادارهٔ مستقل صنایع‌دستی در این شهرستان از سال‌ها پیش تعطیل شده و فعالیت‌ها در چارچوب بخشی از میراث‌فرهنگی ادامه دارد، با این حال تلاش‌هایی در زمینهٔ آموزش صورت‌گرفته است، در سال گذشته، دو تا سه دورهٔ آموزشی در رشته‌های سوزن‌دوزی، سفالگری، تولید زیورآلات سنتی و بافندگی لباس بانوان برگزار شده است، این برنامه‌ها هرچند محدود، گامی در جهت زنده نگاه‌داشتن هنرهای بومی محسوب می‌شوند.

کارآفرین جوان بیجار گسترش تولید می‌خواهد  

میلاد مصطفی کارآفرین جوان بیجار با پنج سال سابقه در تولید سفال، گفت: درخواست حمایت برای افزایش ظرفیت تولید و ایجاد اشتغال بیشتر را دارد.

وی افزود: تولید سفال باکیفیت همواره مشتریان خاص به خود را دارد، تقاضای رو به رشد بازار و درخواست‌های پیوستهٔ فروشندگان واسطه، نشان‌دهندهٔ نیاز فوری به گسترش ظرفیت تولید است، در حال حاضر، با وجود توانایی فنی، امکان افزایش تولید به دلیل محدودیت‌های زیرساختی و کمبود فضای کارگاهی محقق نشده است.

مصطفی ادامه داد: قصد داریم با افزودن یک کورهٔ ۱۰۰۰ لیتری به خط تولید، ظرفیت خود را به‌طور چشمگیری ارتقا دهیم، این اقدام، نیازمند احداث سالن تولیدی جدید «سوله» است که در حال حاضر در دسترس نیست، با تأمین این فضا، قادر خواهیم بود حدود ۵۰ نفر نیروی جدید را به کار بگیریم.

وی افزود: تقویت و توجه به ظرفیت صنابع دستی می‌تواند تأثیر قابل‌توجهی در کاهش بیکاری جوانان بیجار داشته باشد، این گسترش، همچنین زمینهٔ ایجاد شعبه‌های فروش در شهرهای همجوار و همکاری با واحدهای خدماتی بیشتر را فراهم خواهد کرد.

فعالیت در شهرک صنعتی بیجار فرصت خوبی است

فرشاد مصطفی کارآفرین و طراح محصولات سفالی گفت: متاسفانه امروز ظرفیت شهرک صنعتی بیجار تکمیل شده است و اگر در فضای دیگری بتوان به تولید اشغال داشت، بسیاری از هزینه‌های تولید کاهش خواهد یافت، زیرا در شهرکت صنعتی مزیت‌هایی چون دسترسی به شبکهٔ آب و برق صنعتی و نزدیکی به محورهای ارتباطی و امکان افزایش سطح تولید است.

وی افزود: برای اجرای طرح گسترش، نیاز به همکاری بیشتر نهادهای اجرایی، به‌ویژه مدیریت شهرک صنعتی و سازمان صنعت، معدن و تجارت استان کردستان، احساس می‌شود، خواستار تسهیل در فرآیند صدور مجوزهای احداث سالن جدید و تأمین منابع مالی از طریق بانک‌های دولتی هستیم.

مصطفی با اشاره به اینکه لزوم حمایت هدفمند از واحدهای تولیدی کوچک و متوسط می‌تواند بیشترین سهم را در ایجاد اشتغال پایدار داشته باشد، گفت: ما نیازی به کمک‌های غیرشفاف نداریم؛ می‌خواهیم فرصت عادلانه‌ای برای رشد داشته باشیم، جوانان کارآفرین بیجار، امروز به دنبال سیاست‌گذاری‌های حمایتی نیستند، بلکه به دنبال ایجاد فضایی رقابتی و منصفانه هستند که در آن، توانایی و کیفیت، تعیین‌کنندهٔ موفقیت باشد.

وی ادامه داد: هر واحد تولیدی کوچک که در بیجار راه‌اندازی می‌شود، نه‌تنها یک کسب‌وکار است، بلکه امیدی برای خانواده‌های جوان است که می‌خواهند در سرزمین خود بمانند و آینده بسازند.

کارآفرین جوان بیجاری گفت: ما تمام توان خود را گذاشته‌ایم، اکنون نوبت به حمایت هوشمندانهٔ مسئولان است، اگر بتوانیم این طرح را عملیاتی کنیم، نه‌تنها به بازار داخلی، بلکه به سمت صادرات نیز گام برخواهیم داشت.

انتهای خبر/