سیدامیر سیدشکری در گفتگو با خبرنگار گروه اقتصادی پایگاه خبری تحلیلی «کردتودی»، اظهار داشت: در دهه‌ گذشته، سطح آب‌های زیرزمینی شهرستان بیجار به‌طور میانگین۴۰ درصد کاهش یافته است، این رقم در برخی حوزه‌ها حتی به بیش از۵۰ درصد می‌رسد.

وی افزود: منطقه‌هایی که دیروز با چاه‌های۱۰۰ متری آب کافی داشتند، امروز مجبورند به عمق بیش از ۲۵۰ متر بروند و باز هم آبی با کیفیت پایین دریافت کنند.

رئیس اداره منابع آب شهرستان بیجاریادآور شد: این وضعیت فقط یک آمار نیست؛ این یک پیش‌درآمد از بحران آینده است، اگر الگوی کنونی برداشت و کشت محصولات آب‌بر ادامه یابد، ظرف پنج تا هفت سال آینده، تأمین آب شرب شهر و روستاهای اطراف با چالش‌های جدی مواجه خواهد شد.

سیدشکری به‌جای نگاه صرفاً فنی، بر ابعاد اجتماعی و اقتصادی بحران آب تأکید کرد: کشاورزی بیجار بر پایه‌ی گندم، چغندر و سیب‌زمینی شکل گرفته است همگی محصولاتی با نیاز آبی بالا، بدون ترویج کشاورزی هوشمند و جایگزینی این محصولات با گزینه‌های کم‌مصرف‌تر، هر سال بخشی از آبخوان‌ها برای همیشه از دست می‌رود، این فقط آب یک فصل نیست؛ این سرمایه‌ی آبی چندین نسل است که فرسایش می‌یابد.

وی درباره راهکارهای عملی گفت: ما در حال طراحی پروژه‌هایی برای راه‌اندازی سامانه‌های آبیاری تحت‌فشار در بخش‌های کشاورزی هدفمند هستیم. همچنین، برنامه‌ریزی برای احیای قنات‌های تاریخی و استفاده از آن‌ها در فضای سبز شهری و روستایی در دستور کار قرار گرفته است، قنات‌ها تنها از نظر فرهنگی ارزشمند نیستند؛ از نظر فنی نیز می‌توانند بار بخشی از تأمین آب را بر دوش بکشند، بدون مصرف انرژی و بدون تنش بر آبخوان است.

رئیس اداره منابع آب شهرستان بیجارهشدار داد: آب را نمی‌توان از بودجه‌ها و قراردادها فراتر دانست، این یک منبع محدود است که هر روز کم‌تر می‌شود، ما باید امروز تصمیم بگیریم که آینده‌ای خشک و بی‌آب برای فرزندانمان رقم نزنیم، همکاری مردم، شفافیت مدیریت و پاسخگویی نهادها، سه پایه‌ی اصلی عبور از این بحران است.

وی یادآرو شد: کاهش سطح آبخوان‌ها تنها به برداشت بی‌رویه محدود نمی‌شود، بلکه تغییرات اقلیمی و کاهش بارش‌های مؤثر نیز نقش کلیدی دارند، در طی دو دهه اخیر، میانگین بارش سالانه بیجار حدود ۲۵ درصد نسبت به دوره پایه آماری (۱۳۴۰ تا ۱۳۷۰) کاهش یافته است، در عین حال، دمای میانگین سالانه نیز روند صعودی داشته که تبخیر را تشدید کرده و بازیابی طبیعی آبخوان‌ها را با مشکل جدی مواجه کرده است.

سیدشکری توضیح داد: کاهش ورودی و افزایش خروجی، سیستم آب‌های زیرزمینی را از وضعیت پویای متعادل خارج کرده است، آبخوان‌ها زمانی پایدار می‌مانند که نرخ تغذیه و برداشت در تعادل باشند، اما اکنون نرخ تغذیه سالانه در برخی حوزه‌های بیجار به‌کمتر از یک‌سوم نرخ برداشت رسیده است، این یعنی هر سال، بخشی از ذخیره دائمی آب نه آب فصلی از بین می‌رود، بازگشت این حجم از آب، حتی در صورت توقف کامل برداشت، ده‌ها سال طول می‌کشد.

رئیس اداره منابع آب شهرستان بیجاربر ضرورت بازنگری در سیاست‌های آبی منطقه‌ای تأکید کرد و گفت: ما دیگر نمی‌توانیم با منطق «بیشترین برداشت ممکن» عمل کنیم، برنامه‌ریزی آینده باید مبتنی بر «کمترین مصرف مؤثر» باشد، این یعنی کشاورزی نباید فقط بر اساس زمین و نیروی کار، بلکه بر اساس سهم آب اختصاص‌یافته طراحی شود.

وی افزود: شهرداری‌ها نیز باید در طرح‌های توسعه‌ شهری، ظرفیت آبخوان‌ها را محدودیت اصلی بدانند، نه یک متغیر قابل نادیده‌گیری، بدون این تغییر نگاه، هر سرمایه‌گذاری فنی چه سامانه‌ی آبیاری و چه خط انتقال سرنوشتی غیر از هدررفت منابع نخواهد داشت.

سیدشکری توضیح داد:۱۶۰ کیلومترمربع از دشت‌های بیجار جزء آبخوان و ممنوعه است، از سال ۱۴۰۲ تا کنون به دلیلی کسری شدید مخازن آبخوان و کمبود بارندگی‌های سنوات گذشته تا کنون جز فهرست مناطق ممنوعه وزارت نیرو و منابع آب کشور قرار گرفته و اداره منابع آب شهرستان با فعال‌نمودن اکیپ گشت و بازرسی در مناطق مختلف شهرستان، سعی در مدیریت و تعادل بخشی منابع آب شهرستان و همچنین واپایش منابع مجاز و جلوگیری از منابع غیرمجاز داشته است.

وی افزود: در زمینه صرفه‌جویی از منابع آبی هیچ اهرمی به‌اندازه فرهنگ‌سازی در جامعه نمی‌تواند در این راستا واقع گردد و کشاورزان عزیز خودشان با رعایت مصرف این مایه حیاتی و قرارندادن اراضی خود به کشاورزان غیربومی می‌توانند این اداره را در این راه یاری نمایند.

انتهای خبر/